عملیات حرارتی سیم های آلیاژی
عملیات حرارتی یک مرحله حیاتی برای دستیابی به خواص مکانیکی و فیزیکی مطلوب در سیم است.
- آنیل کردن (Annealing):
- هدف: نرم کردن سیم پس از کار سرد (کشش) که باعث سختشدگی و شکنندگی آن شده است. آنیل کردن، ساختار دانهای را بازسازی کرده، تنشهای داخلی را حذف و انعطافپذیری را بازمیگرداند.
- انواع: آنیل کامل (Full Anneal)
- آنیل بازپختی (Process Anneal) بین مراحل کشش
- آنیل تاب آزاد(Stress Relieving Anneal) برای حذف تنش بدون کاهش زیاد استحکام
- هدف: نرم کردن سیم پس از کار سرد (کشش) که باعث سختشدگی و شکنندگی آن شده است. آنیل کردن، ساختار دانهای را بازسازی کرده، تنشهای داخلی را حذف و انعطافپذیری را بازمیگرداند.
- سختسازی و برگشت (Quenching & Tempering):
- هدف: برای آلیاژهای فولادی (مثل فولادهای فنر و سیمهای پراستحکام) به کار میرود. ابتدا سیم تا دمای Austenitizing گرم شده و سپس به سرعت سرد (کوئنچ) میشود تا ساختار سخت مارتنزیت تشکیل شود. سپس برای کاهش شکنندگی و رسیدن به ترکیب بهینه از استحکام و چقرمگی، عملیات برگشت (Tempering) در دمای پایینتر انجام میگیرد.
- هدف: برای آلیاژهای فولادی (مثل فولادهای فنر و سیمهای پراستحکام) به کار میرود. ابتدا سیم تا دمای Austenitizing گرم شده و سپس به سرعت سرد (کوئنچ) میشود تا ساختار سخت مارتنزیت تشکیل شود. سپس برای کاهش شکنندگی و رسیدن به ترکیب بهینه از استحکام و چقرمگی، عملیات برگشت (Tempering) در دمای پایینتر انجام میگیرد.
- ageing :(Age Hardening):
- هدف: برای آلیاژهای غیرآهنی مانند برنجهای خاص، برنزها و به ویژه آلیاژهای پایه مس و نیکل(مانند CuNiSi) استفاده میشود. این فرآیند شامل حلسازی (Solutionizing) و سپس ageing در دمای متوسط است تا ذرات ریز در داخل ماتریس تهنشین شده و باعث افزایش شدید استحکام شوند.
- هدف: برای آلیاژهای غیرآهنی مانند برنجهای خاص، برنزها و به ویژه آلیاژهای پایه مس و نیکل(مانند CuNiSi) استفاده میشود. این فرآیند شامل حلسازی (Solutionizing) و سپس ageing در دمای متوسط است تا ذرات ریز در داخل ماتریس تهنشین شده و باعث افزایش شدید استحکام شوند.
این عملیات معمولاً در کورههای با اتمسفر کنترلشده (مانند نیتروژن یا هیدروژن) انجام میشوند تا از اکسید شدن و scale formation روی سطح سیم جلوگیری شود.
